WHIPLASH
Wat is een whiplash en hoe krijg je die?
De term ‘whiplash’ of ‘Whiplash Associated Disorder’ is een verzamelnaam voor verschillende klachten bij elkaar. Whiplash betekend eigenlijk: zweepslag. Dit zegt alleen nog maar iets over het ontstaan van de verzameling waar whiplash patiënten mee te maken hebben, of nog krijgen.
De ‘basisklachten’ zijn:
- Nekpijn
- Hoofdpijn
- Wazig zien
- Oorsuizen of oorpiepen
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
Je hoeft er maar weinig moeite voor te doen om een whiplash op te lopen. Een onverwachte harde bal tegen je hoofd – of kopballen tijdens voetbal, een botsing met de auto of op de kermis met botsauto’s, een achtbaan, een valpartij met gladweer… Dit zijn nog maar een paar voorbeelden van hoe je een whiplash kunt oplopen.
Overal waarbij je nek en hoofd een onverwachte, ongecontroleerde beweging maken, kan een whiplash veroorzaken. Meestal gaat zo’n klap heel snel waardoor het hoofd niet tegelijk met het lichaam de klap kan opvangen. Hierdoor wordt de nek eigenlijk uitgerekt of verschuift of scheurt er iets.
Na zo’n val/stoot/botsing wordt er in eerste instantie niet veel actie ondernomen door de artsen. Je krijgt rust en paracetamol voorgeschreven. Mogelijk wordt het als een lichte hersenschudding of gekneusde nek bestempeld.
Je hoofd voelt beurs en je bent een beetje duizelig.
‘Met zes weken is het wel weer over’, wordt er vaak gezegd.
Pas na de eerste kleine 24 uur ga je de ‘echte’ gevolgen bemerken!
Na de eerste 24 uur
Deze symptomen zijn:
- Tintelingen in de vingers
- Krachtverlies in de arm
- Gevoelige ogen voor licht
- Gevoelige oren voor geluid
- Stemmingswisselingen
- Verstoord slaapritme
- Moeilijk in slaap komen
- Moeite met doorslapen
- Zenuwpijn (aangezichtspijn of occipitalis neuralgie)
- Slikproblemen
- Vergeetachtigheid (kan lijken op afasie)
- Niet lang in dezelfde houding kunnen zitten, staan of lopen
- Verslechterd handschrift
- Concentratieproblemen
- Oogproblemen (fixatie disparatie of dyslexie)
- Verergerde oorsuizen (tinnitus)
- Hartkloppingen
- Post concussion syndroom
- Spierspannings(hoofd)pijn
Dit zijn nog lang niet alle klachten die je kunt hebben, maar wel de meest voorkomende. Gelukkig hoef je ze niet allemaal te krijgen. Daarnaast heb je nog de ‘basisklachten’. Onthoud wel dat er klachten ook in de loop van de tijd erbij kunnen komen of dat klachten zich kunnen verergeren!
Meestal, als je na de aanrijding/het ongeval, bij de huisarts komt, wordt er in eerste instantie gedacht aan een hersenschudding of nekkneuzing. Mocht er bij u een van tweeën worden genoemd, wees dan alsjeblieft extra alert en voorzichtig! Bespreek het onderwerp whiplash, want een nekkneuzing is eigenlijk een (lichte) whiplash, alleen wordt er anders mee omgegaan. Wordt een hersenschudding niet goed behandeld, dan is er een grote kans dat het overloopt in het post concussion syndroom (met beiden heb ik ervaring!).
Vroeger moest je met een hersenschudding zes weken bedrust houden en moest je slaapkamer prikkelvrij zijn.
Als je geluk hebt, wordt er één dag rust geadviseerd met weinig prikkels, en moet je halverwege de dag een moment van rust pakken en drie keer per dag twee paracetamol nemen.
Een hersenschudding is niet niks, of hij nou groot of klein is. Neem het serieus!
Op de website van de Hersenstichting staat ook het Whiplash Assosiated Disorder genoemd als een vorm van Niet Aangeboren Hersenletsel. Dat zegt toch wel iets over de ernst van de situatie.
Daarom is het goed dat u, in de week na het ongeval, nóg een keer naar uw huisarts gaat en goed het verloop van uw klachten bespreekt. Zo krijgt de HA een beter beeld van de ‘schade’ en kan hij u eventueel verdere therapie of medicatie voorschrijven.
In mijn geval werd ik doorverwezen naar een eerstelijns fysiotherapie. Hier kreeg ik massage, oefeningen en dry needle.
Voor mij was dit niet genoeg. De massages gaven wel ontspanning voor de spieren, maar de echte oorzaak van mijn pijn, stijfheid en beperkingen werd niet gevonden en niet aangepakt. Dat kwam, in mijn geval, pas jaren later…
Door een kennis werd ik gewezen op Crafta therapie. Hier werd ontdekt dat er al die tijd een ‘scheve’ (geblokkeerde) C1 en C2 wervel was. Zij kon dit niet zelf behandelen en verwees mij door naar Atlas Reflex therapie waar de betreffende wervels weer ‘ontgrendeld’ zijn en ik een stuk minder pijn en beperking heb. Deze Meyer methode is veel belovend!
Wat goed is om te weten, is dat er vier gradaties zijn binnen het Whiplash Associated Disorder. Ik zet ze voor u op een rijtje zodat het overzichtelijker is:
WAD graad 0: geen klachten en geen sub-/objectieve afwijkingen
WAD graad 1: pijn, stijfheid en gevoeligheid van de nek, geen objectieve afwijkingen
WAD graad 2: nekklachten en andere klachten van het houdings- en bewegingsapparaat
WAD graad 3: nekklachten en neurologische uitvalsverschijnselen
WAD graad 4: nekklachten en fracturen of dislocaties
Daarnaast wordt er door sommige artsen ook gesproken over ‘de tijd na het ongeval’ welke in drie perioden wordt onderscheiden:
Acuut (tot drie weken)
Subacuut (drie weken tot drie maanden)
Langdurig (langer dan drie maanden)
En dan is er nog de belangrijke vraag: kan een whiplash overgaan?
Daar valt geen antwoord op te geven. Zoals u wel zult begrijpen, hangt dat helemaal van uw situatie af. Had u al lichamelijk letsel of andere medische problemen? Hoe zat u in de auto? Hoe heftig was de aanrijding of het ongeval?
Het belangrijkste blijft toch wel, hoe snel krijgt u de juiste behandeling en waar zit de beschadiging. Als de klachten na een half jaar niet minderen, is het meestal blijvend. De meeste artsen zeggen dat het na een jaar chronisch wordt.
Crafta therapie
Crafta staat voor: cranio facial therapy academy. Dit is een therapie dat gericht is op de aanpak van hoofd- en kaakklachten en aangezichtspijn. Alles in de hals-, nek- en schedelregio.
Ondanks dat het onder fysio-/manueletherapie valt, is deze therapie is nog niet zo bekend in Nederland. Er zijn dan ook nog maar tientallen therapeuten in ons land. Je moet er maar net vanaf weten en weten waar ze zitten. Ook huisartsen weten vaak nog niet dat het bestaat. Mijn vorige en huidige HA kenden het ook nog niet.
Enkele voorbeelden van klachten waarmee je naar de crafta therapeut kunt:
- Borstvoedingsproblemen bij baby’s
- Cervicale hoofdpijnen
- Concentratiestoornissen
- Diskusproblemen van het kaakgewricht
- Mond- en gezichtspijnen
- Huilbaby
- Nekhoofdpijnen
- Onverklaarbare hoofdpijn
- Oorsuizen/tinnitus
- Post whiplash syndroom
Een crafta therapie bestaat meestal uit manuele technieken, dry needling en oefentherapie.
Ikzelf noem het wel eens – in mijn geval, met wat er bij mijn klachten werd gedaan – het masseren van de zenuwbanen. Er wordt vaak ook druk gebruikt op de schedel; letterlijk druk door met de handen te duwen.
Een behandeling duurt meestal een half uur en er wordt gebruik gemaakt van pijncijfers. Om de zoveel tijd wordt er een vragenlijst over de behandelingen en de vorderingen ingevuld.
In het begin zal u waarschijnlijk om de week behandeld worden en daarna één keer in de maand. Afhankelijk van uw klachten zult u 9 á 12 behandelingen nodig hebben. Maar dit kan ook vaker zijn – zoals in mijn geval. Maar dan zal het meer ter onderhoud zijn omdat verder herstel (middels crafta) niet haalbaar is.
Via onderstaande link vindt u crafta therapeuten in Nederland: https://www.crafta.org/page/ssf
